Kainatın ən qədim ulduzlarından üçü Süd Yolu Qalaktikası ətrafında tapılıb. Yaşı kainat qədər olan bu ulduzlar Yerə yaxındırlar.
Hafta.az-ın “Science Daily”a istinadən yazdığına görə, Massaçusets Texnologiya İnstitutunun (MIT) tədqiqatçıları və tələbələri Böyük Partlayışdan qısa müddət sonra əmələ gələn qədim ulduzları axtararkən Las Kampanas Rəsədxanasının Magellan Clay Teleskopunun məlumatlarından istifadə ediblər.
Ulduzların tərkibindəki elementlərə baxdıqdan sonra elm adamları teleskopun 10 il əvvəl müşahidə etdiyi üç ulduzun onların kriteriyalarına cavab verdiyini anladılar. Kainat yarandığı ilk dövrlərdə əsasən hidrogen və heliumdan ibarət olduğundan, bu dövrdə əmələ gələn ulduzların tərkibində stronsium və barium kimi çox az miqdarda metal var.
İlk ulduzların təxminən 13,8 milyard il olan kainatın 100 milyon il olduğu zaman meydana gəldiyi düşünülür. Tədqiqat qrupu bu elementləri az miqdarda ehtiva edən üç ulduzun 12-13 milyard yaşında olduğu qənaətinə gəlib.
Qalaktikanın ətrafındakı ulduz toplusunu ifadə edən Süd Yolu halosunda olan bu ulduzlar 30 min işıq ili uzaqda olduqları üçün Yerə nisbətən yaxın sayılırlar.
Dünən öz nəticələrini “Royal Astronomical Society” jurnalında dərc edən komanda, ulduzların maraqlı bir xüsusiyyətini də qeyd etdi.
Bu köhnə metal yoxsul ulduzlar halodakı digər ulduzların əksi istiqamətində hərəkət edirdilər. Tədqiqatçılar bunun səbəbi üç obyektin başqa qalaktikadan gəldiyini düşünürlər.
Tədqiqatın həmmüəllifi Anna Frebel bu tapıntını belə izah edir: “Ulduzların ekipajın qalan hissəsinə nisbətən yanlış istiqamətə gedə biləcəyi yeganə yol, onların yanlış istiqamətə buraxılmasıdır”.
Elm adamları həm metal miqdarına, həm də yanlış istiqamətdə hərəkət etdiklərinə görə ulduzların bir zamanlar cırtdan qalaktikaların bir hissəsi olduğunu düşünürlər. Samanyoluna təsadüfən daxil olan müxtəlif qalaktikalar bu üç ulduzu geridə qoyub getmiş ola bilər. Milyarlarla il keçməsinə baxmayaraq istiqamətlərini dəyişməyən bu ulduzlar çox sürətlə hərəkət edirlər.
Halodakı digər yaşlı ulduzların belə davranış nümayiş etdirib-göstərmədiyi ilə maraqlanan tədqiqatçılar axının əks istiqamətində hərəkət etdiyi görünən daha 65 ulduz tapıblar. Əvvəllər müşahidə edilən bu ulduzların tərkibində çox az miqdarda stronsium və barium da olub.
MİT astrofiziki Frebel deyir: "Maraqlıdır ki, onların hamısı olduqca sürətlidir və saniyədə yüzlərlə kilometr sürətlə yanlış istiqamətə gedirlər".
Alimlər Süd Yolunda oxşar xüsusiyyətlərə malik ulduzların axtarışını davam etdirməyi planlaşdırır.
