İranda gənc qadın Mahsa Amini təhlükəsizlik qüvələri tərəfindən qətlə yetirildikdən sonra daxili siyasi gərginlik artıq silahlı qarşıdur müstəvisində ətəndaş itaətsizliyinə doğru inkişaf etməkdədir. Xüsusilə də ölkənin cənub-şərq bölgəsində yerləşən Sistan və Bəlucistan vilayətində münaqişə Tehranın gözləmədiyi səmtdə dərinləşməkdədir. Niyə, çünki bu vulayətin əhalisi əsasən sünnilərdən ibarətdir. Özünü teokratik şiə dövləti hesab edən İranda isə hər zaman Sistan və Bəlucistan əyalətinə, onun xalqına münasibət daha amansız olub. Bəlkə bunun nəticəsidir ki, bu vilayətdə hər zaman İrandan ayrılmaq fikirləri mövcud olub və hətta bu arzunu həyata keçirmək üçün milli mübarizə təşkilatları, silahlanmış qruplar belə yaradılıb.
Bəluc milli-azadlıq hərəkatına liderlik edən “Ceyşul Adl” təşkilatının sözçüsü Hüseyn Bəluc bu günlərdə MepaNews-a verdiyi müsahibədə bir sıra məqamlara aydınlıq gətirməyə çalışıb.
Müsahib təmsil etdiyi təşkilat barədə söz açarkən deyib ki, “Ceyşul Adl” İranda bəluc xalqının və əhli-sünnənin maddi və mənəvi hüquqlarını qorumaq məqsədi daşıyan xalq hərəkatıdır.
“Biz dini, milli, insani ləyaqət və namusumuzu müdafiə etmək üçün Vilayəti Fakih rejiminə qarşı ayağa qalxmış adi insanlarıq. Aramızda müxtəlif təbəqələrdən olan insanlar var. Bəluc qəbilələrinin görkəmli və etibarlı adamları, alimləri, akademikləri, dövlət işçiləri və sair bu mübarizənin fəal üzvləridir. Mövcud rejimin amansız rəftarından əziyyət çəkmiş bütün bu insanlar bir məqsəd üçün birləşiblər. Bu məqsəd dinimizi, millətimizi müdafiə etmək, insan ləyaqətini qorumaqdır” deyən H.Bəluc qeyd edib ki, ölkədə İslamın qayda-qanunları ciddi pozulur. “Biz müsəlmanıq, İslam bizə azadlığı, ədaləti öyrədir. Peyğəmbərimiz buyurur ki, İslam xeyirxahlıq və mülayimlik, həm də şərəf və ləyaqət dinidir. Vilayəti Fakih rejiminin əqidəmizə, torpağımıza və varlığımıza qarşı dağıdıcı planlarına, vəhşiliyinə və ayrı-seçkiliyinə qarşı özümüzü müdafiə edirik. Bunu dinimizin qəhrəmanlıq hissəsi kimi gördüyümüz Allah yolunda cihadla edirik”, - deyib “Ceyşul Adl”ın sözçüsü.
Sözçü deyib ki, “Ceyşul Adl” yalnız bəlucların deyil, bütün İran sünnilərinin ümid yeridir. O qeyd edib ki, təşkilat olaraq iki səbəbdən təqib edilirlər: biri məzhəb, digəri isə bəluc milləti olmaları. İranın hər yerində yaşayan etnik qruplara aid sünni vətəndaşlar onlarla eyni vəziyyətdədirlər. Yəni onların zülm və ayrı-seçkiliyə məruz qalmasının başlıca səbəbi sünni olmalarıdır.
“Məhz bu ümumi iztirab aramızda birlik yaratdı. İndi sıralarımızda Xorasandan, kürd və ərəb bölgələrindən və İranın müxtəlif yerlərindən olan sünni qardaşlarımız var. Tehran rejiminin hökumət əleyhdarlarına qarşı qanunları çox sərtdir. İnformasiya naziri bir neçə gün əvvəl xaricdə farsdilli peyk kanalını terror təşkilatı elan edərək, bu kanalla əməkdaşlığın cinayət məsuliyyəti daşıması barədə xəbərdarlıq etmişdi. Təsəvvür edin ki, iqtidarın müxalifətə qarşı zorakılığı nə dərəcədədir. Əminliklə deyə bilərəm ki, ölkədə heç bir müxalif şəxs bəluc xalqı və “Ceyşul Adl”la əməkdaşlıqda ittihamlananlar qədər hakimiyyətin qəzəbini yaşamayıb. Qanlı cümə günü Zahidanda namaz qılan məzlum etirazçılar sadəcə hökumət əleyhinə şüarlar səsləndirdiklərinə görə vəhşicəsinə qətlə yetiriliblər. Onlara qarşı ittiham “Ceyşul Adl”la əməkdaşlıq olub. Təbii ki, bu yalandır və qırğınının məsuliyyətindən qaçmaq üçün ortaya atılıb. Demək istəyirəm ki, belə şəraitdə də sıralarımıza çoxlu insanlar qoşulur. İrandakı əhli-sünnə və hətta bir çox şiə vətəndaşlarımız belə rejimin zülmündən qurtulmaq üçün hər şeyə hazırdır”, - deyib təşkilatın rəsmisi.
Maraqlıdır, İran hakimiyyəti Qərbin, İsrailin və ABŞ-ın “Ceyşul Adl”ı dəstəklədiyini iddia edir. H.Bəluc isə bildirir ki, İran rejimi son dərəcə hiyləgər və aldadıcıdır, hətta indiki məqamda heç bir hökumət “Vilayəti Fakih” qədər hiyləgər və hiyləgər ola bilməz. O deyib ki, tək ABŞ, Qərb və İsrail deyil, Səudiyyə Ərəbistanı, Pakistanın da guya onları dəstəklədiyi iddia olunur. Ancaq bunlar ağ-yalandır.
“Bu bir həqiqətdir ki, İran rejimi Xomeyni və Xamenei kimi ekstremist ruhanilərin məzhəb ideyaları üzərində qurulmuş bir idarədir. İstər şiə, istərsə də sünni kimi hakimiyyət dairələrinin müəyyən bir məzhəbin şərhinə etiraz edənlər təqib olunur. Başqa sözlə desək, hökumət rəsmilərinin özləri də etiraf etdiyi kimi, bütün iranlılar iki kateqoriyaya bölünüb: rejim tərəfdarları və əleyhdarları. Hakimiyyətin cızdığı xətt çərçivəsində hərəkət edənlər onlardan, zidd çıxanlar isə onlardan olmayanlar sayılır. Lakin əhli-sünnə məsələsində ikiqat zülm var. Hətta sünni bəluc xalqı ikiqat zülmlə üzləşir. Rəhbərlərin düşüncələrinin əsası əhli-sünnəyə qarşı anortik və düşmənçilik düşüncələrindən qaynaqlanır. Digər tərəfdən, bəlucların etnik mənsubiyyəti və dili də hökumətdən fərqlidir. Bu o deməkdir ki, bizim xalq bütün iranlılar arasında ən pis vəziyyətdədir. İqtisadi, maliyyə, siyasi və təhsilə əsaslanan göstəricilərə baxsanız, həmçinin İran xalqları arasında güc və sərvət bölgüsünə baxsanız, fərqi aydın görərsiniz. Yəni, Bəlucistan və digər sünni bölgələrindəki insanlar ən pis vəziyyətdə olanlardır” deyən H.Bəlucun sözlərinə əsasən, Bəlucistandakı mədəniyyəti və torpaqları məhv etmək üçün hökumət tərəfindən aşkar cəhdlər göstərilir. İbadətlə bağlı da problemlər yaradılır. Bəlucistandan kənar şəhərlərdəki bəluclara aid ibadət yerləri ümumiyyətlə heç bir səbəb olmadan bağlanıb. Ölkənin böyük şəhərlərində, xüsusən də paytaxtda bəluc məscidinin açılmasına yasaq qoyulub. Sünni fəallar təhdid olunur, həbs və bəzən hətta edam edilir.
Sözçü deyib ki, insanlar Vilayeti Fakihin sonunu istəyirlər. Hər gün küçələrdə Xameneinin ölümünü arzulayırlar. Rejimin cavabı isə hələlik, gənclərin başını, sinəsini güllə ilə parçalamaqdır.
Gündən-günə genişlənən etiraz aksiyaları sünni bəluc xalqına istədiyini verəcəkmi? H.Bəluc deyib ki, yalnız son 50 gündə Bəlucistan xalqı rejimi devirmək üçün bütün iranlılardan daha çox qan qurban verib. Hazırda ölkədə etirazlarda həlak olan hər iki nəfərdən biri Bəlucistandandır. Bu o deməkdir ki, onlar bu inqilaba ən çox töhfə verirlər. İnsanlar rejimin devrilməsi üçün bu qədər fədakarlıq etdikdə, şübhəsiz ki, bu tələbi öz maraq və istəklərinin həyata keçirilməsi ilə paralel olaraq görürlər.
Bu arada sual yaranır: etirazçılara qarşı törədilən qırğınlardan sonra bəluclar “Ceyşul Ald”ın ətrafında daha sıx birləşəcəkmi? Cavab birmənalıdır: bəli. Müsahib deyib ki, məlum qanlı cümə günü baş verənlərdən sonra insanların “Ceyşül Ald”a qoşulmaq üçün müraciətləri dəfələrlə artıb. O qədər ki, hətta təşkilatda buna təəccübləniblər.
Sözçü İran hakimiyyətinin guya bəlucların Pakistandakı bəluc qrupları ilə əlaqədə olması, orda silahlı təlim keçmələri barədə iddialarına cavab olaraq deyib ki, bütün bunlar xalq hərəkatını gözdən salmaq üçün uydurulub. “Təəssüf ki, bu qrupların əksəriyyəti Pakistandakı şəraiti öz fəaliyyətləri üçün əlverişsiz hesab etdikləri üçün İrana gəlirlər. Lakin İran rejimi bu qrupların vəziyyətini fürsətə çevirib. Onların bəziləri istəmədən, bəziləri isə könüllü olaraq İran rejimi və İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun əməkdaşlarına çevriliblər. Bunu silah və fürsət əldə etmək üçün ediblər. Təəssüf ki, bu qruplaşmalar İnqilab Keşikçiləri nişanı ilə bizə qarşı müharibəyə başlayıblar. Bu hadisələrdən biri 2017-ci ildə baş verib. “Bəlucistan Azadlıq Cəbhəsi - Bəluc Respublika Ordusu” qrupları İnqilab Keşikçiləri nişanı ilə Bem Paşt bölgəsində qüvvələrimizə hücum edib, 11 əsgərimizi öldürdüklərini deyiblər. Onların lideri Dr.Allah Nəzər və Brahamdaq Buqti bizə qarşı bəyanat verdi və bizə müharibə elan etdilər. Bundan əlavə, yenə də təəssüf ki, bu prosesdə onlar bizə dəfələrlə sıxıntılar yaşatdılar. Ancaq indi bütün bu hallara son qoymaq üçün əsl fürsətdir”, - deyib H.Bəluc.
