1990-cı illərdə diqqətdə olan virtual reallıq ideyası istifadəçini tamamilə rəqəmsal dünyaya aparan dəbilqə ilə məhdudlaşır. O, istifadəçinin baxışını real dünyadan yeni rəqəmsal mənzərəyə dəyişən vahid təcrübədə istifadəçiyə hərəkət etməyə, oyun oynamağa və ya idman fəaliyyəti ilə məşğul olmağa imkan verir.
Hafta.az-ın yazdığına görə, hazırda insan-kompüter alətləri üzərində işləyən tədqiqatçılar bu vizual interfeysi toxunma hissi ilə təmin etmək üçün effektiv, real və ucuz üsul tapmağa nail olublar.
Komanda virtual reallıq tətbiqlərinə real fiziki təmas hissi gətirən yeni texnologiya olan sensor əlcək hazırlayıb. Bu yeni alət Karnegi Mellon Universitetində “Future Interface” qrupu tərəfindən yaradılıb. Daha sonra o, virtual reallığın bir hissəsinə toxunmaq üçün yarışa rəhbərlik etməyə sürətlə çalışan “Fluid Reality”ə təhvil verilib.
“Future Interface Group”un prezidenti Kris Harrison deyib: “Əgər biz kosmosda, ayda və su altında elmi kəşflər etmək istəyiriksə, bizim uzun məsafələrdə qarşılıqlı əlaqə qurmağın yollarına ehtiyacımız var və buna effektiv, dəqiqliklə nail olmaq üçün toxunma hissi lazımdır”.
İndiyə qədər virtual reallıq sensor sistemləri böyük və həcmli cihazlarla məhdudlaşırdı. Meta şirkətinin rəhbəri Mark Zukerberqin məşhur virtual reallığa bənzəyən “Metaverse” hədəfinə böyük sərmayə qoyur. Burada insanlar həyatı dəstəkləyici qurğulara bənzəyən bir sıra uzun kabellərə qoşulmuş sensor əlcəyi ehtiva edən immersiv rəqəmsal mühitdə işləyir. Başlanğıc şirkəti “Haptics” oxşar sensor əlcək hazırlayıb ki, bu da istifadəçidən iş zamanı avadanlıqla dolu bel çantası daşımasını tələb edir ("Apple"ın tezliklə "Vision Pro" dəbilqəsinə oxşar əlcəyi əlavə edəcəyi gözlənilir).
Bu sensor sistemlərin ölçüsü əlcəyin toxunma hissini necə təmin etməsindən asılıdır. Sıxılmış hava istifadəçinin virtual reallıqda gördüyü və hiss etdiyi toxunma hissini təqlid edərək əlcəyin toxumasını barmaqların ucuna basan kiçik mühərrikləri işə salmaq üçün istifadə olunur. Lakin sıxılmış havadan istifadə etmək üçün böyük hava çənləri, böyük boru dəstələri və çoxlu elektrik enerjisi tələb olunur.
"Biz bu startapların və Meta-nın etdiklərinə baxdıq, lakin hiss etdik ki, bu, irəliyə doğru düzgün yol deyil. Hava təzyiqi sistemini kiçik etmək üçün heç bir yol yoxdur və nə qədər kiçik olsa da, bir kürək çantası mövcud olmalıdır. Bizim fikrimizcə, onlar yanlış yolla gedirdilər" deyib Harrison.
Harrison və qrupu tərəfindən hazırlanan sistem, barmaq uclarına yerləşdirilən sensor şəbəkədəki kiçik mühərrikləri hərəkət etdirmək üçün hava əvəzinə mayelərdən istifadə edir. Tədqiqat qrupu yüngül elektrik yükü ilə işləyən kiçik nasoslardan istifadə edərək mühərriklərə maye ötürən sistem hazırlayıb. Nasoslar yalnız kiçik bir batareya tələb edir və dövrə lövhələrində adətən istifadə olunan hazır hissələrdən tikilə bilər.
"Biz bu dövrə lövhələrini bir istehsalçıdan aldıq, nasoslarımızı hazırlamaq üçün birləşdirdik və onlar işlədilər. Bu o deməkdir ki, biz iki və ya üç böyük kart sifariş etməklə xərcləri azalda bilərik", - Harrison bildirib.
“Fluid Reality”, əlcəyin hazırkı qiymətini min dollar civarında qiymətləndirir. “Haptics” sistemi 5500 dollar, Meta sistemi isə 15 min dollardır.
“Fluid Reality” texnologiyasını izah edən videoda virtual reallıqda obyektlərin manipulyasiyasından tutmuş müxtəlif obyektlərin teksturasının fərqləndirilməsinə və skripka çalmağa kimi bu cihaz üçün müxtəlif ilkin istifadələr göstərilir.
