Xolesterol səviyyəsi normadan yuxarı olan bəzi insanlar yan təsirlərinə görə dərman istifadə etmək istəməyə bilərlər.
Hafta.az-ın “New York Times”a istinadən yazdığına görə, həkimlər çox yüksək xolesterol səviyyələri üçün dərmanların tez-tez istifadə edilməli olduğunu bildirsələr də, bunun müəyyən səviyyədən aşağı olanlar üçün məcburi olmaya biləcəyini əlavə edirlər.
Xolesterin qanda aşağı sıxlıqlı lipoprotein (LDL) və yüksək sıxlıqlı lipoprotein (HDL) səviyyələrinə aiddir. LDL ümumiyyətlə pis xolesterin, HDL isə yaxşı xolesterol adlanır.
Qanda pis xolesterinin səviyyəsinin artması damarların tıxanmasına və qanın ürəyə pompalanmasının çətinləşməsinə səbəb ola bilər.
Yaşı 20 və daha yuxarı olan yetkinlərin qanında LDL səviyyəsinin hər desilitrdə 100 milliqram olması sağlam hesab edilir. Dərman adətən 190 milliqrama çatdıqda təyin edilsə də, Amerika Ürək Dərnəyi həyat tərzi dəyişikliklərinin 189 və daha aşağı olanlar üçün kifayət ola biləcəyini bildirir.
Müntəzəm və yaxşı yatmaq, siqareti buraxmaq və stressi azaltmaq xolesterol səviyyəsini aşağı sala bilər. Digər tərəfdən, Harvard Universitetinin Xalq Sağlamlığı Məktəbindən Dr. Frank B. Hu deyir ki, xüsusilə həyat tərzində iki dəyişiklik əhəmiyyətli fərq yaradacaq.
1) Məşq edin
İdman edərkən, yaxşı xolesterol qan dövranına salınır, damarlarda yağlı lövhə yataqlarını toplayır və onları bədəndən atılmaq üçün qaraciyərə aparır.
Emory Universitetindən. Felip Lobelo həftədə 150 dəqiqə orta və ya 75 dəqiqə güclü idman etməyi tövsiyə edir. Mütəxəssis deyir ki, idman gəzintidən tutmuş üzməyə kimi müxtəlif üsullarla həyata keçirilə bilər.
Həyatında idman etməyən insanların xolesterin səviyyəsinin bu yolla azala biləcəyini ifadə edən Dr. Lobelo əlavə edir ki, istənilən nəticəni almaq üçün bəzi insanlara bir müddət lazım ola bilər.
2) Pəhrizinizi dəyişdirin
Bədənin enerji aldığı yer, bir çox başqa şeylər kimi, xolesterola da təsir edir.
Bir çox araşdırma qırmızı ətin və işlənmiş qidaların sağlamlığa müxtəlif yollarla zərər verə biləcəyini göstərsə də, portfel pəhrizi xolesterolla mübarizədə önə çıxır.
Dr. David J.A. Cenkins tərəfindən hazırlanmış bu pəhriz daha çox bitki qidalarından ibarətdir. Məsələn, yulaf, arpa, badam və fındıq, həmçinin soya, mərcimək və noxud kimi zülal qaynaqlarını istehlak etmək tövsiyə olunur.
Bu pəhriz meyvə və tərəvəz kateqoriyasında badımcan, brokoli, şalgam, alma, armud və portağal kimi qidalara diqqət yetirir. Tərkibində zeytun yağı kimi sağlam yağlar da var.
2018-ci ildə aparılan araşdırmada xolesterinin yüksək olmasına baxmayaraq dərmana ehtiyacı olmayan 440 nəfər bu pəhrizə riayət edib. Araşdırmada pis xolesterinin 30 faiz azaldığı qeyd edilib.
Təxminən 210 min adamın 30 ildir izlədiyi başqa bir araşdırmada bu pəhrizə riayət edən insanlarda ürək-damar xəstəliyi riskinin yüzdə 14 azaldığı müşahidə edilib.
İkinci araşdırmada iştirak edən Nyu York Universitetindən Dr. Andrea Qlenn deyir ki, bu pəhrizin sirri tərkibində xolesterini aşağı salan müxtəlif qidaları birləşdirir.
Dr. Qlenn qeyd edir ki, səhər yeməyinə qoz-fındıq əlavə etmək, yaxud qırmızı ət yerinə noxud və tofu istehlak etmək kimi kiçik dəyişikliklər belə xolesterolu normal səviyyəyə sala bilər.
