Bitki zülalları variantları ümumiyyətlə heyvan zülallarından daha çox lif ehtiva edir, buna görə də onlar daha çox sağlamlıq faydası təklif edirlər.
Hafta.az-ın yazdığına görə, mütəxəssislər, balıq və ya toyuq kimi yağsız heyvan zülallarına diqqət yetirməklə yanaşı, ən azı bəzi bitki zülallarını, məsələn, paxlaları pəhrizə daxil etməyi tövsiyə edirlər. Çünki yediyiniz protein növü sağlam çəki nəzarətində mühüm rol oynaya bilər. İnsanlar indi həmişəkindən daha çox zülal məqsədlərinə çatmağa diqqət edirlər, lakin vacib olan təkcə aldığınız zülalın miqdarı deyil, həm də zülalın növüdür.
Protein bədənin işləməsi üçün vacibdir və az yağlı süd məhsullarından tofuya qədər müxtəlif qidalarda tapıla bilər.
Ümumiyyətlə, toyuq, balıq və yumurta da daxil olmaqla, heyvan mənbələrindən protein ala bilərsiniz. Lakin zülalları qoz-fındıq, mərcimək, lobya və ya tam taxıl kimi bitki mənbələrindən də əldə etmək olar.
Bir çox insan zülalı ətlə əlaqələndirsə də, ekspertlər vegetarian seçimlərinin, xüsusən də çəkisini itirmək və ya nəzarət etmək istəyənlər üçün ən sağlam seçim ola biləcəyini deyirlər.
"Məlumatlar bitki zülalının insane orqanizminin ehtiyacı olan qidanı təmin etməkdə eyni dərəcədə təsirli olduğunu daha aydın göstərməyə başlayır" deyib “Cedars-Sinai”nin piylənmə ilə mübarizə üzrə direktoru Amanda Velazquez. O, həmçinin bildirib ki, ümumilikdə bitki zülalının heyvan zülalından daha çox faydası var.
İndi biz arıqlamağa gəldikdə heyvan zülalının bitki mənşəli zülalla necə müqayisə edildiyini və balanslaşdırılmış pəhrizdə zülalın prioritetləşdirilməsindən danışacağıq.
Arıqlamaqda protein hansı rolu oynayır?
Mənbəyindən asılı olmayaraq, zülal sağlam çəki itirmək və ya nəzarət etmək üçün əla yoldur. Mayo Clinic Tibbvə Elm Kollecində klinik qidalanma mütəxəssisi Dr. Amber Şafer “Zülalın insanın maddələr mübadiləsini yaxşılaşdıra biləcəyini nəzərə alsaq, daha çox protein istehlakı daha çox toxluq hissi yarada bilər. Protein insanlara nəinki toxluq hiss etmələrinə kömək edir, həm də onların daha uzun müddət tox qalmalarına yardım göstərir" deyib.
"Hər bir makronutrient həzm sistemində həzm və emal müddəti baxımından bədənə fərqli təsir göstərir. Zülalın parçalanması daha uzun çəkir və nəticədə daha çox enerji tələb olunur", - deyib Velazquez.
Arıqlamağa kömək etməklə yanaşı, zülal da bədəni sağlam saxlamağın vacib hissəsidir, çünki fərdlər kaloriləri azaldır.
Velazquez deyib: “İnsan arıqladıqda, istəmədən yağ kütləsi ilə bərabər bir qədər əzələ kütləsini itirəcək. Ona görə də insanın əzələ kütləsini saxlamaq üçün kifayət qədər protein qəbul etməsi vacibdir”.
Hər gün protein hədəfimə çatmalıyam?
Ümumiyyətlə, zülal mənbələrinə gəlincə, ilk növbədə bitki zülalı gəlir. Mütəxəssislər razılaşırlar ki, vegetarian seçimləri bütövlükdə orqanizm üçün daha sağlamdır, çünki bitki mənşəli protein mənbələri heyvan zülalından daha çox lif ehtiva edir.
Velazquez, "Çəki itirməyə gəldikdə, yalnız pəhrizdə yüksək miqdarda protein istehlak etmək deyil, həm də liflə zəngin bir pəhriz izləmək vacibdir. Heyvan zülalında bitki zülalları kimi yüksək miqdarda lif olmayacaq. Məsələn, bir stəkan qara lobyada təxminən 42 qram protein və 30 qram lif var. Yarım parça sümüksüz balıqda təxminən 43 qram protein var, lakin lif yoxdur" deyib.
Çox vaxt bitki zülalları ilə əlaqəli artan lif sağlamlığın digər aspektlərini də dəstəkləyəbilər.
"Bitki zülalları, əlbəttə ki, uzun müddət tox hiss etməyimizə, bağırsaq sağlamlığına kömək edən və müntəzəm bağırsaq hərəkətlərini dəstəkləyən lif ehtiva edir. Bu vəziyyət özlüyündə çəkini idarə etməyə kömək edəbilər",- deyib Şafer.
Bununla əlaqədar olaraq, bitki mənşəli məhsullar da ümumiyyətlə bədən üçün daha sağlam olmağa meyllidir, lakin bu, xüsusi protein növündən və onu necə bişirdiyinizdən asılıdır. Şaferə görə, bitki zülalları ümumiyyətlə heyvan zülallarına nisbətən daha az doymuş yağ ehtiva edir. Mütəxəssis deyir: “Həddindən artıq işlənmiş variantlardan uzaq durmağı tövsiyə edirik, çünki bu, əlbəttə ki, doymuş yağdan əlavə kalori almağınıza səbəb ola bilər. Çünki işlənmiş qidalar daha çox kalori ehtiva etməklə yanaşı, daha çox kalori istehlakına səbəb olmaqla orqanizmə mənfi təsir göstərir”.
İnsanlar heyvan zülalına sadiq qalmaq istəyirlərsə, balıq, dəniz məhsulları, toyuq və hinduşka kimi yağsız zülalların daha yaxşı seçim olduğunu söyləyən Velazquez, "Bilmək lazım olan ən vacib şey keyfiyyətin önəmli olmasıdır" deyib.
