Dekabrın ortalarında İraqda keçirilməsi planlaşdırılan seçkilərin tarixi yaxınlaşdıqca, ölkə arenasında 1660-I qadın olan 6 mindən çox namizəd arasında son 10 ildə ilk dəfə 285 əyalət şurası mandatı uğrunda rəqabət qızışıb.
Hafta.az-ın yazdığına görə, İraq Nümayəndələr Palatasının ötən mart ayında səs verdiyi "Saint-Lego" seçki sisteminə görə, hər bir vilayət seçki dairəsi hesab olunacaq. Bu, qadınların “kvota” çərçivəsindən kənarda parlamentdə yer qazanmaq imkanlarının azaldılması deməkdir və vəziyyət yerli seçkilərdə qadın namizədlərin sayının az olmasına səbəb olub. Əvvəlki parlament seçkilərində çox sayda qadın namizədlər iştirak edirdi və hətta 58 qadın İraq Nümayəndələr Palatasına 25 faizlik kvotadan əlavə səslərlə daxil olmuşdu.
Namizəd, ittifaq və partiya siyahılarının 25 faizi qadınlar üçün qorunmalıdır. Qanunda göstərildiyi kimi, hər üç kişi namizəddən sonra qadın namizədin adı yazılmalıdır. Feminist çevrələrdə qadınların “kvota” çərçivəsindən kənarda səs alması ehtimalı ilə bağlı bədbinlik var.
Keçmiş qadınlar naziri Büşra əl-Zuveyni vilayət məclislərinə qadın namizədlərin onlar üçün ayrılmış 25 faizlik “kvota”nı keçə biləcəyini düşünmür. Zuveyni, Saint-Lego sisteminin qadınlara ədaləti təmin etmədiyini deyir.
Züveyni, “Seçki Qanununun 49-cu maddəsində qadınlar üçün kvota yüzdə 25 olaraq təyin olunub. 2020-ci il 9 saylı Qanunla qadınlar İraq Nümayəndələr Şurasında 97 yer qazandılar. Çünki qanun İraqı 83 seçki dairəsinə ayırdı. Bəzi dairələrdə birdən çox qadının namizəd kimi iştirakına icazə verilməsi onların sayının artmasına səbəb olub. Əyalət şuraları qanununda qadınların nisbətini yüzdə 1,7 olaraq hesablayan dəyişdirilmiş "Saint-Lego" sistemi tətbiq ediləcək. Müvafiq olaraq, biz Nümayəndələr Palatasında qadınların eyni faizə nail olmasını gözləmirik” deyib.
Zuveyni yeni qanunun mahiyyətinin qadınların şanslarını azaldacağını, siyasi partiyaların ədalətli sayda qadın namizəd irəli sürdüyünü, lakin qadınların siyasətdə iştirak etmək istəməməsi səbəbindən qadın namizədlərin sayının hələ də kişi namizədlərdən az olduğunu bildirib.
“Ümid edirik ki, vətəndaşlar seçkidə öz sözünü deyəcəklər. Arena kişi və ya qadın, yarışmaq istəyən hər kəs üçün açıqdır. Tələbələrimizi maarifləndirmək və vətəndaş cəmiyyətini məlumatlandırmaqla qadınlara dəstək olmağa çalışırıq ki, bacarıqlıların qələbəsinə nail olsunlar” deyən Zveyni qadınların prefektura məclislərində rəhbər vəzifələr tutma ehtimalını uzaqdan görür. Son parlament seçkilərində qadınlar səslərin üçdə birini toplayıb. “Kvota” çərçivəsindən kənar 57 qadın namizədin qalib gəlməsinə baxmayaraq, onlar Prezident və Nümayəndələr Palatasında yüksək səviyyəli vəzifələr ala bilməyiblər. Onlar da komitələrə sədrlik edənlərin üçdə birinə nail ola bilməyiblər. Nümayəndələr Palatasındakı saylarını nəzərə alsaq, üçdə biri çox böyük rəqəmdir.
Məhəmməd Şiə əs-Sudaninin başçılıq etdiyi hazırkı hökumətdə kişi nazirlərə ayrılan cəmi 23 nazirlik portfelindən üçü qadın nazirdir. İraq parlamentinə daxil olan qadınlar parlamentin 25 komitəsindən yeddisinin sədri oldular.
