Rusiya haqqında düşünəndə istər-istəməz ağlımıza araq gəlir, daha doğrusu “Rus votkası”.
Hafta.az-ın yazdığına görə, həm tarixin gizli dolanbaclarında qalan maraqlı məlumatları paylaşmaq, həm də yaddaşınızı təzələmək üçün araqla bağlı 10 mövzu var:
1. Arağın mənşəyi: Rusiya, yoxsa Polşa?
Rusiya və Polşa uzun müddət arağın ixtirasına görə mübahisə edir. Ancaq ilk arağın Rusiyada 9-cu əsrdə meydana gəldiyinə inanılır. Polşa da 8-ci əsrdə öz versiyasını hazırladığını iddia edir. Hər iki ölkə arağın onların milli içkisi olduğunu bildirir.
2. 1533-cü il: Rəsmən araq istehsalına başlandı
Rusiyada ilk rəsmi araq istehsalı zavodu 1533-cü ildə Moskvada yaradılıb. Bu tarixdən etibarən araq dövlətin nəzarətində olan və vergiyə cəlb olunan içkiyə çevrildi.
3. I Pyotrun araq qanunu
Böyük Çar I Pyotr 17-ci əsrdə xalqının araqdan çox istifadə etməsinin qarşısını almaq üçün qanun qəbul etdi. Buna görə, həddindən artıq sərxoş olanlar cəzalandırıla və ya sürgünə göndərilə bilər. Lakin dövlət gəlirlərinin əhəmiyyətli hissəsini araq təşkil etdiyi üçün istehlak heç vaxt tam nəzarətə götürülməyib.
4. Tarixi araq "tostları"
“Bir şeyin şərəfinə nəyisə tost etmək” rus mədəniyyətində mühüm yer tutur. Araq müharibələrdə zəfərlə, toylarda sevinclə, anım günlərində kədərlə içilir. Hər bir mühüm hadisədə qədəh qaldırmaq Rusiyanın ictimai həyatının əvəzsiz hissəsi olub və belə də qalır.
5. 1914-cü il: Alkoqol qadağası
I Dünya Müharibəsi illərində Çar II Nikolay spirtli içkilərin satışını qadağan etdi. Rusiya müharibəyə daha nizam-intizamla girmək üçün araq istehsalı və satışını məhdudlaşdırmaq istəyirdi. Lakin bu qadağa dövlət gəlirlərində böyük itkilərə səbəb oldu.
6. Sovet dövrü: araq dövlət siyasəti oldu
Sovet İttifaqı dövründə araq istehsalı və satışı tam dövlət nəzarətinə keçdi. Stalin və digər liderlər araq gəlirlərindən istifadə edərək böyük layihələri maliyyələşdirirdilər. Sovet hökuməti araq satışından əldə olunan gəlirlə fabriklər və infrastruktur layihələri tikirdi.
7. 1985-ci il: Qorbaçovun alkoqol əleyhinə kampaniyası
1985-ci ildə Mixail Qorbaçov spirtli içkilərin həddindən artıq istehlakını azaltmaq üçün araq satışına məhdudiyyətlər qoydu. Bu qərar bir çox insanın evdə qanunsuz spirtli içki istehsal etməsinə səbəb oldu və araq qara bazara düşdü. İslahat alkoqol asılılığı probleminin həllində o qədər uğurlu olmasa da, dövlətin araqdan əldə etdiyi gəliri xeyli azaldıb.
8. Arağın tibbi istifadəsi
Məlumdur ki, araq XVIII əsrdən Rusiyada dərman vasitəsi kimi istifadə olunur. Soyuqdəymənin sağalmasından tutmuş yaraların dezinfeksiya edilməsinə qədər bir çox məqsədlər üçün istifadə edilir. Əslində, sovet dövründə hərbi cəbhədə əsgərlərin mənəviyyatını yüksəltmək üçün araq paylanırdı.
9. Araq və rus kimliyi
Araq (Vodka) təkcə içki deyil, həm də rus kimliyinin simvoluna çevrilib. Rusiyada araq içmək dostluq, qardaşlıq və həmrəylik əlaməti hesab olunur. Buna görə də, araq rəsmi dövlət tədbirlərindən tutmuş ailə məclislərinə qədər bir çox ictimai tədbirlərdə mühüm rol oynayır.
10. Araq istehsalına dövlət inhisarı
Sovet dövründə araq istehsalı və satışı tamamilə dövlət nəzarətində idi və bu vəziyyət 1990-cı illərə qədər davam etdi. Bu gün də Rusiyanın araq bazarına dövlətin böyük təsiri var. Araq hələ də Rusiyanın həm ən çox istehlak edilən spirtli içkisi, həm də ən böyük ixrac məhsullarından biridir.
