Braziliyada "yalan məlumat yaymaq" roluna görə bloklanmağa başlayan "X" platforması bir çox ölkədə, xüsusilə də avtoritar rejimlərə malik ölkələrdə də qadağan edilib.
Hafta.az-ın AFP-yə istinadən yazdığına görə, bir çox ölkələrdə müvəqqəti qadağan edilmiş bu sosial şəbəkə, məsələn, 2011-ci ildə Misirdə, 2014 və 2023-cü illərdə Türkiyədə, hətta 2021-ci ildən əvvəl və sonra Özbəkistanda baş vermiş siyasi etirazlar və prezident seçkiləri haqqında məlumat yaymaq qabiliyyətini sübut edib.
Braziliyadan əvvəl 8 ölkədə “X” platformasının keçici olaraq bloklandığını qeyd etdik. Bu ölkələr aşağıdakılardır:
Çin
Çin Twitter platformasını (“X”in keçmiş adı) hələ dünyada məşhurlaşmamışdan əvvəl qadağan edib. Çinlilər 2009-cu ilin iyun ayından, Pekinin Tiananmen meydanına qanlı toqquşmanın iyirminci ildönümünü qeyd etmədən iki gün əvvəl bu platformadan istifadəni dayandırdılar, əvəzinə "Weibo" və "WeChat" platformalarından geniş istifadəyə başladılar.
İran
2009-cu ilin iyununda prezident seçkilərinin mübahisəli nəticələrinə etirazlardan sonra hakimiyyət Twitter-i qadağan etdi. Bu qərar dərc edildikdən sonra 15 il müddətində qüvvədə qaldı.
Bununla belə, tətbiq 2022-ci ilin sonunda qadınların üzləşdiyi zülmə qarşı xaricdə etiraz hərəkatları ilə bağlı xəbərlərin yayımına töhfə verdi.
Türkmənistan
Mərkəzi Asiyanın yüksək təcrid olunmuş ölkəsi bir çox xarici xidmət və internet saytları ilə yanaşı, 2010-cu ilin əvvəlində Twitter-i bloklamağa başlayıb.
Yalnız dövlətə məxsus Türkmen Telekom şirkəti tərəfindən təmin edilən internetə baxış səlahiyyətlilər tərəfindən yoxlanılır.
Şimal Koreya
Şimali Koreya 2010-cu ildə öz Twitter hesabını açdıqdan sonra "ölkə ilə maraqlanan əcnəbilərə" rəğbət bəsləyərək 2016-cı ilin aprelində Facebook, YouTube, mərc saytları və pornoqrafiya ilə birlikdə proqramı blokladı.
Bir neçə dövlət saytı istisna olmaqla, internetə çıxış qapalı rejim tərəfindən yaxından izlənilir ki, bu da şəbəkədən az sayda məmurun istifadəsini məhdudlaşdırır.
Myanma
Platforma Aung San Suu Kyi-nin mülki hökumətini devirən hərbi çevrilişə qarşı etirazlar səbəbindən bağlandıqdan sonra 2021-ci ilin fevral ayından etibarən əlçatmazdır.
O vaxtdan bəri hakim hərbi xunta interneti məhdudlaşdırmaqda qərarlıdır.
Rusiya
Moskva “qeyri-qanuni məzmun”un dərcini pisləyərək, 2021-ci ildən etibarən Twitter-ə girişi məhdudlaşdırıb.
2022-ci ilin martında Rusiyanın Ukraynaya hücumu başlayandan dərhal sonra sayta girişi rəsmən blokladı. Bununla belə, bir çox ruslar "Virtual Şəxsi Şəbəkə" və ya "VPN" proqramı vasitəsilə "X" istifadə edirlər. Bu, onlara proqrama zəng edən şəxsin ünvanını gizlətməklə qadağadan yan keçməyə imkan verir.
Pakistan
Hərbçilərin dəstəklədiyi hökumət 2024-cü ilin fevralında keçirilən parlament seçkilərindən sonra “X” platformasını qadağan edib və bu qərarı “təhlükəsizlik səbəbləri” ilə əlaqələndirib.
Həbsdə olan keçmiş baş nazir İmran Xanın partiyasına aid bir müxalifət hesabı platformada geniş yayılmış korrupsiya ittihamlarını yerləşdirmişdi.
Venesuela
Korrupsiya şübhələrinə baxmayaraq, iyulda yenidən seçilən prezident Nikolas Maduro avqustun 9-da ölkə daxilində nümayişlər zorakılıqla yatırılaraq platformaya 10 günlük qadağa qoyulmasını əmr edib.
Qadağa müddəti bitdikdən sonra ləğv edilmədi və hələ də qüvvədədir.
Braziliya
Bloklama, blokdan yan keçmək üçün virtual özəl şəbəkədən (VPN) istifadə etmək kimi "texnoloji fəndlərdən" yararlanan insanlar üçün 50 min rial (təxminən 9 min dollar) cəriməni ehtiva edən məhkəmə qərarı ilə müşayiət olundu.
