Türkiyədə "İfadə Azadlığı və Mətbuat Gündəmi" hesabatlarının 10-cusu dərc olunub. Məhkəmə araşdırmaları və açıq mənbə araşdırması nəticəsində əldə edilən məlumatlar işığında hazırlanan hesabat 2024-cü ilin aprel, may və iyun aylarını əhatə edir.
Hafta.az-ın yazdığına görə, bu üç ay ərzində birinci instansiya məhkəmələrində 101 ayrı işə baxılıb, ümumilikdə 192 jurnalistin mühakiməsi aparılıb. Bu işlərdən 24-ü qərara alınıb. Başlanmış işlərdə 17 jurnalistə qarşı irəli sürülən ittihamlar üzrə bəraət hökmü çıxarılıb, 12 jurnalistə isə cinayət və ya təzminat işlərində hökm oxunub. 8 jurnalistə ümumilikdə 25 il 6 ay 15 gün həbs, 5 jurnalist isə ümumilikdə 62500 TL təzminat ödəməyə məhkum edilib.
Bu müddət ərzində jurnalistlərə qarşı qaldırılmış ən azı 10 iş üzrə ilk dinləmələr keçirilib. 2023-cü ilin dekabrında həbs olunaraq 10 gün sonra sərbəst buraxıldığı istintaq nəticəsində jurnalist Furkan Karabayın barəsində açılan iş də bu dövrdə baxılmağa başlayan işlərdən biri olub. Son zamanlar ən çox məhkəmə təzyiqinə məruz qalan jurnalistlərdən olan Karabay hesabatın əhatə etdiyi dövr ərzində 11 ayrı iş üzrə mühakimə olunub. Bunlardan ikisində Qarabəy mühakimə olunub, birində isə bəraət alıb.
Bu dövrdə baxılan işlərdə jurnalistlər daha çox “terror təşkilatının təbliğatı”, “təhqir” və “təşkilat üzvlüyü” ittihamları ilə mühakimə olunublar.
Ən çox irəli sürülən ittiham 25 ayrı işdə istifadə edilən “terror təşkilatı üçün təbliğat aparmaq” (TMK 7/2) olub.
İkinci yerdə 23 ayrı işdə jurnalistlərə qarşı işlədilən “təhqir” (TCK 125), üçüncü yerdə isə 22 ayrı halda istifadə edilən “silahlı təşkilata üzv olmaq” (TCK 314/2) ittihamı qərarlaşıb.
Bu müddət ərzində jurnalistlər 9 ayrı iş üzrə “Prezidenti təhqir etməkdə” (TCK 299-cu maddə) ittiham olunublar.
Hesabatın əhatə etdiyi üç ay ərzində ən azı 34 hücum, hədə-qorxu, zorakı polis müdaxiləsi və jurnalistləri hədəfə alma faktı qeydə alınıb.
Jurnalistlərə məhkəmə təzyiqinin göstəricilərindən biri olan həbs olunan jurnalistlərin sayında 2023-cü il ərzində azalma tendensiyası 2024-cü ilin ikinci rübündə yeni həbslərlə dayandırılıb.
Aprel və may aylarında 5 jurnalistin həbsi ilə 33-ə yüksələn həbsxanada olan jurnalistlərin sayı hesabat dövrünün sonunda 28-ə enib.
Üç ayda doqquz jurnalist və köşə yazarına qarşı 7 yeni iddia qaldırılıb.
