“Məqsəd Cənubi Qafqazı istehsal, ticarət, enerji və logistika mərkəzinə çevirməkdir”

11:50 29.09.2023 Müəllif:Vüsal Tağıbəyli
Yazını böyüt
Yazını kiçilt

“Sabah” qəzetinin yazarı Kərəm Alkin Türkiyənin Qafqazla əlaqələrini gücləndirəcək Zəngəzur dəhlizinin əhəmiyyətindən yazıb. Eyni şəkildə o, İnkişaf Yolu Layihəsinin noyabrda əməkdaşlıq mətninə çevriləcəyini vurğulayıb.

Hafta.az-ın yazdığına görə, Asiya, Avropa və Afrika arasında ən iddialı iqtisadiyyat-ticarət-enerji dəhlizlərindən olan “Mərkəzi Dəhliz”in strateji əlaqə nöqtəsi olaraq Türkiyə Orta Dəhlizin effektivliyini və davamlılığını gücləndirmək üçün addımlarını davam etdirir. Türkiyə ilə Azərbaycan arasında “iki dövlət, bir millət” devizi ilə davam edən əməkdaşlıq prosesi Gürcüstanın mühüm rolu ilə birlikdə Qafqaz coğrafiyasını Qlobal Dünyanın bir parçasına çevirir. Macarıstandan Xəzər dənizinin şərqinə qədər uzanan Türk Dövlətləri Təşkilatı ilə dərin köklü əməkdaşlıq, tarixə, mədəni dəyərlərə və qardaşlığa əsaslanan “qazan-qazan” baxışı yüksək əlavələrin paylaşılmasına səbəb olub. Əsas məqsəd Cənubi Qafqazı istehsal, ticarət, enerji və logistika mərkəzinə çevirməkdir.

Bölgədəki mövcud enerji boru kəmərlərinə yenilərinin əlavə edilməsi sayəsində yeni gömrük qapıları, yeni magistral və dəmir yolu xətləri, tikiləcək yeni logistika mərkəzləri, birlikdə planlaşdırılan yeni ağıllı şəhərlər, kütləvi yaşayış layihələri və dərinləşmə Türkiyə ilə Azərbaycan arasında köklü əlaqələr, Qafqazı “rifah mərkəzinə” çevirəcək. Bu səbəbdən Türkiyə və Azərbaycan Ermənistana “zeytun budağı” uzadır və rifah mərkəzinə çevriləcək Qafqazda sülh içində hər bir ölkənin bu firavanlıqdan faydalanmasına imkan verəcək əməkdaşlıq mühiti yaratmaq üçün səylərini davam etdirir. Cənubi Qafqazda sabitliyin, firavanlığın və sülhün bərqərar olması həm də regiona Mərkəzi Dəhlizdə mühüm vəzifələri yerinə yetirməyə imkan verəcək. Bölgənin coğrafi üstünlükləri və Xəzər dənizi ilə əlaqəsi nəzərə alınmaqla, Zəngəzur dəhlizi sayəsində Türkiyə ilə Azərbaycan arasında avtomobil və dəmir yolu xətlərinin sayının artması iki ölkənin əməkdaşlıq imkanlarını “Bir millət iki dövlət” baxımından zənginləşdirəcək.

“Prezident Rəcəb tayyib Ərdoğan Zəngəzur dəhlizinin ən qısa zamanda açılması üçün hər cür səy göstəriləcəyini xatırladır. Beləliklə, Bakıdan yola düşən hər bir quru nəqliyyat vasitəsi və hər qatar birbaşa Qarsa çatacaq və bundan sonra Türkiyənin avtomobil və dəmir yolu şəbəkəsinə qoşulacaq. Türkiyənin logistika imkanlarının Azərbaycan üçün əlçatan olması iki ölkə arasında qardaşlığı daha da dərinləşdirəcək. Prezident Ərdoğan Cənubi Qafqazın qlobal ticarət və logistika sisteminə daxil olmasını gücləndirmək üçün İrandan konstruktiv və müsbət siqnalları görməyin sevindirici olduğunu vurğulayır. Bu nöqtədə “iki dövlət” yönümlü həll yolu ilə bağlı prezident Ərdoğan növbəti addımının Kiprə daimi sülh və sabitlik gətirmək olduğunu da xatırladır. Bu nöqtədə Türk Dövlətləri Təşkilatının “Mərkəzi Dəhliz”in daha da iddialı qlobal rollar üzərinə atacağı addımlar və KKTC-nin Orta Dəhlizlə bağlanması üçün növbəti iclasda Qazaxıstanda KKTC müşahidəçi ölkə kimi təyin olunacaq, onun mövcudluğu da xüsusi əhəmiyyət və məna daşıyacaq”, - məqalədə deyilir.

Müəllif sonda yazır ki, Fars körfəzi ölkələri, İraq və Türkiyənin birgə hazırlayacağı “İnkişaf Yolu” layihəsi noyabrda əməkdaşlıq mətninə çevriləcək və müvafiq dövlətlərin bununla bağlı güclü niyyət və bəyanatlarını ortaya qoyduğu tarixi sənədlə qeydə alınacaq. “Türkiyənin strateji mövqeyi sayəsində Cənubi Qafqaz “İnkişaf Yolu” ilə Fars körfəzinə, Fars körfəzinin isə Türkiyə və Cənubi Qafqaz vasitəsilə Xəzər dənizinə bağlanması demək olacaq. Türkiyənin konstruktiv, qətiyyətli və əvəzolunmaz “oyun qurucusu” rolunun ətrafındakı coğrafiyanı “sülh mühitinə” çevirdiyinin birlikdə şahidi olacağıq”, - sonda bildirilir.

Oxunma sayı 312